Met de zin ‘Ik heb vader naar boven gedaan’ begint de
roman én de verandering die de hoofdpersoon in dit verhaal zal
ondergaan. Na het verhuizen van de oude, versleten vader naar boven gaat
Helmer de rest van het huis naar zijn eigen ideeën inrichten. Ideeën
die niet bijster sterk zijn. ‘Een tweepersoonsbed en een dekbed’
adviseerde buurvrouw Ada schalks, dus dat koopt hij maar. Helmer was
altijd ‘de helft van’. Altijd Henk en Helmer. Toen Henk stierf, kon
Helmer zijn studie Nederlands wel vergeten. Hij sleet zijn leven verder
‘met zijn kop onder de koeien’.
Dan verschijnt Riet, de vrouw die ooit zou gaan trouwen met zijn verongelukte tweelingbroer. Even heeft Helmer de illusie dat ze voor hem komt, maar ze komt voor Henk, haar zoon wel te verstaan. Of die een tijdje op de boerderij mag komen.
De komst van de jongen zet van alles in gang. Verscholen erotiek maar ook het zichtbaar worden van zijn eenzaamheid – straks is hij helemaal alleen. Henk vertrekt tot grote opluchting van Helmer, weer, en eindelijk sterft ook de oude vader, in wiens ogen Helmer altijd tweede keus was.
In het laatste deel van de roman is Helmer met de oude knecht Jaap – de enige die hem zag staan – in Denemarken, het ‘beloofde land’. Hij staat op het keienstrand, de zon zakt, en achter hem staat een schaap hem in de nek te ademen. Met ‘Ik ben alleen’ eindigt de roman. Helmer is iemand geworden.
Boven is het stil is een prachtig romandebuut dat soms doet denken aan de jonge Gerard Reve: niet alleen door een zinsnede als ‘de jonge melkrijder’, maar ook in het – ondanks alles – mededogen dat de hoofdpersoon heeft voor zijn vader. De stijl van Bakker is helder, geen woord te veel. Hij schrijft zinnen als ‘Hij praatte, ik zweeg, het was een typische Henk en Helmer-avond, en niet andersom.’ En met een droog gevoel voor humor: vader wil niks meer horen over Helmers beweegredenen om hem zo te behandelen. Dan staat er: ‘Hij wil er nooit meer iets over horen maar dat is minder gemakkelijk te regelen dan nooit meer iets eten.’ De natuur, het weer, alom aanwezig, wordt pregnant neergezet. ‘Motregen is niet veel meer dan mist met grootheidswaan’.
Tekst: Nederlands Letterenfonds -
- Uitgeverij Cossee
- 272 pagina's
- Verfilmd
Dan verschijnt Riet, de vrouw die ooit zou gaan trouwen met zijn verongelukte tweelingbroer. Even heeft Helmer de illusie dat ze voor hem komt, maar ze komt voor Henk, haar zoon wel te verstaan. Of die een tijdje op de boerderij mag komen.
De komst van de jongen zet van alles in gang. Verscholen erotiek maar ook het zichtbaar worden van zijn eenzaamheid – straks is hij helemaal alleen. Henk vertrekt tot grote opluchting van Helmer, weer, en eindelijk sterft ook de oude vader, in wiens ogen Helmer altijd tweede keus was.
In het laatste deel van de roman is Helmer met de oude knecht Jaap – de enige die hem zag staan – in Denemarken, het ‘beloofde land’. Hij staat op het keienstrand, de zon zakt, en achter hem staat een schaap hem in de nek te ademen. Met ‘Ik ben alleen’ eindigt de roman. Helmer is iemand geworden.
Boven is het stil is een prachtig romandebuut dat soms doet denken aan de jonge Gerard Reve: niet alleen door een zinsnede als ‘de jonge melkrijder’, maar ook in het – ondanks alles – mededogen dat de hoofdpersoon heeft voor zijn vader. De stijl van Bakker is helder, geen woord te veel. Hij schrijft zinnen als ‘Hij praatte, ik zweeg, het was een typische Henk en Helmer-avond, en niet andersom.’ En met een droog gevoel voor humor: vader wil niks meer horen over Helmers beweegredenen om hem zo te behandelen. Dan staat er: ‘Hij wil er nooit meer iets over horen maar dat is minder gemakkelijk te regelen dan nooit meer iets eten.’ De natuur, het weer, alom aanwezig, wordt pregnant neergezet. ‘Motregen is niet veel meer dan mist met grootheidswaan’.
Tekst: Nederlands Letterenfonds -
- Uitgeverij Cossee
- 272 pagina's
- Verfilmd
Geen opmerkingen:
Een reactie posten